Көп жағдайда клиент кредиторды таңдаған кезде пайыздық мөлшерлемеге назар аударады. Дәл осы көрсеткіш кредиттік ұйымды таңдауда маңызды рөл атқарады. Клиентке мақұлдау хаты келеді, бірақ та ол сенген пайыздық сандар мүлдем жоқ. Шартта жазылған төлем жарнамадағы уәде етілген сандардан өзгеше. Неліктен бұлай болады? Кредиттің толық құны ұғымы нені білдіреді? Бұл мақалада соны талқылайық.
Кредиттің толық құны дегеніміз не?
Кредиттің толық құны – бұл қарыздың жалпы сомасы, сонымен қатар пайыздар мен банктің басқа қызметтері. Яғни, бұл жай қарызға алынған сома мен пайыз емес. Кредиттік өнімнің толық құнына мыналар кіреді:
- Ай сайынғы төлем сомасы.
- Кредитордың ақшасын пайдаланғаны үшін пайыздық мөлшерлеме.
- Клиенттің шоты ашылғаны және оған қызмет көрсетілгені үшін комиссия.
- Карталарды ашу және қызмет көрсету үшін төлем.
- Басқа қызметтерге ақы төлеу: сақтандыру, заңды қолдау және т. б.
Кредиттің толық құнына мыналар кірмейді:
- Өсімпұл.
- Айыппұлдар.
- Аударымдар кезіндегі комиссия.
- Қарызды өтеу үшін төлем.
- Әр түрлі тұрақсыздық айыбы.
Әдетте кредит шартында кредит өнімінің толық құнына кіретін барлық кредит шарттары мен төлемдер жазылады. Сондықтан, кез-келген қағазға қол қоймас бұрын, клиент келісімшартты мұқият зерделеуі абзал. Бұл оған не үшін ақша төлейтінін және белгілі бір ұсыныс оған пайдалы ма екенін түсінуге мүмкіндік береді.
Кредиттің толық құнын есептей отырып, клиент қарыз бойынша ықтимал артық төлемдерді көреді. Кредит сомасы мен кредиттің толық құны (КТҚ) арасындағы айырмашылық кредиторды таңдауда, сондай-ақ кредитті рәсімдеуде өте маңызды. Себебі, әлеуетті қарыз алушы ең төменгі пайыздық мөлшерлемеге және қосымша қызметтерге ең төменгі төлемдерге назар аударады.
Кредит рәсімдеуді қалай тиімді етуге болады?
Кез-келген жағдайға әсер етуге болады және кредиттеу де ерекшелік болып табылмайды. Қаржы мамандары бұл мәселе бойынша бірқатар ұсыныстар береді:
- Максималды толық жеке ақпарат беріңіз. Адам кредиторға өзі туралы неғұрлым көп ақпарат берсе, ұсыныс оған соғұрлым тиімді болады. Бұл мәліметтерге клиенттің ресми жұмысқа орналасуын және табысының тұрақтылығын растайтын анықтамалар кіреді. Кредиторға бұл ақпарат қарыз алушының қарызды уақытында және қажетті көлемде төлейтініне сенімділік береді.
- Сақтандырудан бас тартыңыз. Клиент өзіне және оның табысына сенімді болған жағдайда, сақтандыруды рәсімдеудің қажеті жоқ. Нәтижесінде кредит бойынша пайыздар 1-3 көрсеткішке төмендейді.
- Кепілгермен қарыз рәсімдеңіз. Бірлескен қарыз алушылармен кредиттер үшін пайыздық мөлшерлеме жеке кредитке қарағанда әлдеқайда төмен. Бұл процедура сәл ұзағырақ уақыт алады, өйткені кепілгерге де құжаттар пакетін ұсыну қажет болады. Кредит шартына қол қоймас бұрын, барлық тәуекелдерді бағалау керек, өйткені форс-мажор туындаған жағдайда ақшаны кепілгерге де беру керек.
- Мақсатты кредит алыңыз. Әдетте бұл кредит өнімі тұтынушылық кредитке қарағанда төмен пайыздық мөлшерлемеге ие. Тұтынушылық кредитті рәсімдеу үшін микроқаржы компанияларын қарастырған дұрыс. Олар клиенттің кез келген қажеттіліктеріне бас тартпай онлайн қарыздар береді.
- Қарызды мерзімінен бұрын төлеңіз. Клиент ай сайынғы төлемдерді мерзімінен бұрын төлегенде немесе қарызды толығымен жапқанда, ставка оған қайта есептеледі. Бұл кредит бойынша артық төлемдердің соңғы сомасын айтарлықтай төмендетеді. Қарызды құжаттарға қол қойылғаннан кейін кем дегенде келесі күні мерзімінен бұрын жабуға болады.
- Кешіктірілген төлемдерге жол бермеңіз. Бұл айыппұлдар мен өсімпұлдарды есептеуден сақтайды. Егер күрделі жағдай туындаса және қаражатты уақытында салуға мүмкіндік болмаса, онда қайта қаржыландыру үшін банкке жүгіну керек. Сонымен қатар, кредиттік тарихыңызды, кешіктірулеріңізді және қарыздарыңызды бұзбаңыз. Егер кредиттік беделге қатысты сұрақтар туындаса, онда бұл жағдайда банкке емес, МҚҰ-ға жүгінген дұрыс. Микрокредиттік ұйымдармен ынтымақтастық туралы шарттарды Smartzaim.kz сайтынан оқуға болады.
- Кредит алу үшін жалақы банкіне барыңыз. Егер адамда карта болса және жұмыс берушіден төлемдер белгілі бір банк арқылы жүзеге асырылса, онда сіз сол жерге баруыңыз керек. Банктер олар арқылы ақша алатын адамдарға кредит беруге дайын және сәйкесінше жақсы шарттар ұсынады.
Кредиттің толық құнының мөлшеріне қарамастан, сіз ай сайынғы төлем сомасына назар аударуыңыз керек. Бұл қарыз алушыға ай сайын белгілі бір соманы сала алатынын түсінуге мүмкіндік береді.
Бірақ ең бастысы – кредит шартында не жазылғанын білу. Егер шарттарда бір нәрсе түсініксіз болса, ойланудың орнына бұл туралы банк қызметкерлерінен сұрауыңыз керек.
Осы ақпараттың ең маңыздысы – кез-келген жағдайда өзіңізге назар аударып, осы немесе басқа ұсыныстың қаншалықты тиімді екендігіне сүйену керек.