Қазір әлемдегі экономикалық жағдай күрделі. Бұған дейін қаржылық дағдарыс, эпидемиялық жағдай, жалақының төмендігі және жұмыссыздықтың үнемі өсіп келе жатқан деңгейі болды. Әрине, адамдарға қаржылық жағдайын тұрақтандыру үшін микроқаржы ұйымдарынан немесе банктерден кредит алудан басқа ештеңе қалмайды. Қарызға ақша алу оңай. Бірақ бұл қаражатты ешкім бермейді, оларды қайтадан қайтаруға және көп жағдайда үлкен пайызбен тура келеді.
Қазіргі уақытта бәрін болжау мүмкін емес. Борышкер ақша қайтарғысы келеді, бірақ бірнеше себептерге байланысты қайтара алмайды: ол жұмысынан айырылды, ауырып қалды, жөндеу жұмыстарын бастады, өз күшін дұрыс бағалай алмады және т. б. Бұл жағдайда не істеу керек?
Борышкерлердің қателіктері
Осы орайда жағдайды жіберіп, бәрі өздігінен шешіледі деген елеске түсуге болмайды. Кредитор қарыз бен пайызды ұмытып кетуі екіталай, өсімпұл уақыт өте-келе жинақталып, геометриялық прогрессиямен өседі. Төменде біз кредит төлеуге қаражат болмаған жағдайда не істеу керектігін және қандай қателіктер жібермеу керектігін талдаймыз:
- Кредиттік ұйыммен байланыс үзу. Бұл жағдайда кредитордан жасырынуға, тұрғылықты жерін, телефон нөмірін өзгертуге болмайды. Бұл клиентке зиян тигізеді, өйткені кредиттік ұйым адам туралы қосымша ақпаратқа ие және оны оңай таба алады. МҚҰ немесе банктің көз алдында мұндай тұлға алдамшы болып көрінеді және бұл сөзсіз пайда әкелмейді және тек борышкердің жағдайын нашарлатады. Бұл жағдайда кредитормен ашық болу, төлемді кешіктірудің себептерін түсіндіру және шешім табуға тырысқан жақсы.
- Жаңа кредиттерді рәсімдеу. Бұндай жағдайда банктер қолайлы шарттарды ұсынбайды және де кредит алып сіз өте үлкен минусқа кете аласыз. Жаңа қарызды қайта қаржыландыру жағдайында ғана ресімдеуге болады.
- Сотқа беру. Бұндай процедура қымбатқа түседі. Заңгердің, төрелік басқарушының, мемлекеттік баждың және т.б. қызметтерін төлеу қажет болғандықтан, сот ісін жүргізудің нәтижесі айқын – борышкердің құнды мүлкін құнсыздандырып тиынға сату және кредит төлеу.
- Жауапкершіліктен бас тарту. Ештеңе болмайды деп ойламаңыз, белсенді әрекет етуіңіз керек. Кредиторлармен сөйлесіп, өзіңіздің жағдайыңызды талдау және қажет болған жағдайда МҚҰ-ға төлем қабілетсіздігінің дәлелдерін ұсыну қажет: еңбек кітабының көшірмесі, ауруханадан анықтама және т. б.
Қалыптасқан жағдай күрделі және стрессті тудырады, бірақ бұл дүрбелеңге себеп емес. Кез-келген қиын жағдайдан шығудың жолы бар екенін есте ұстаған жөн.
Микроқарызды жабатын қаражат болмаған кезде не істеу керек?
Кредиттік міндеттемелер өте ауыр жүк, бірақ қарызды жаппастан одан құтылу екіталай. Қиын қаржылық жағдайдан шығудың бірнеше тиімді құралдарын қарастырыңыз. Атап айтқанда:
- Туыстарыңыздан немесе таныстарыңыздан қарыз алыңыз. Бұл опция теорияда жақсы білінеді, бірақ іс жүзінде қолданылмайды. Форс-мажор пайда болған жағдайда, жақын адамдармен қарым-қатынас бұзылады. Сонымен қатар, оларда қажетті сома болмауы мүмкін.
- Кредиттік өнімді қайта қаржыландыру. Қайта қаржыландыру немесе қайта кредиттеу – бұл қарызды жабу үшін жасалатын қаржылық операция. Ол сол немесе басқа МҚҰ-да рәсімделеді. Үздік 10 микроқаржы ұйымы Smartzaim.kz сайтында ұсынылған.
- Қарызды қайта құрылымдау. Қайта құрылымдаудың арқасында пайыздық мөлшерлемені өзгертуге, төлем мерзімін ұзартуға және сәл кейінге қалдыруға келісуге болады. Бұл опция қолайлы, бірақ борышкер үшін әрдайым тиімді бола бермейді, өйткені ұзақ төлеуге тура келеді, ал кредитор пайызды көпке азайтпайды.
Жоғарыда аталған нұсқалардың әрқайсысы өзінше тиімді, бірақ әркім өзіне қолайлысын таңдайды.
Егер сіз кредит төлемесеңіз не болады?
Кез-келген әрекеттің салдары бар. Кредиттер де ерекшелік емес. Егер сіз өзіңіздің борыштық міндеттемелеріңізді орындамасаңыз, онда жақын арада борышкерді коллекторлық қызмет пен кредитордан қарызды қайтару талаптары бар хабарламалар мазалай бастайды. Коллекторлар ешқашан қарыз алушыға қатысты түсіністікпен әрі жұмсақ әрекет етпейді. Олардың жұмыс әдістері көбінесе әдептіліктен асып түседі: көршілерге қоңырау шалу, борышкердің туыстарын қорқыту және т. б.
Төленбеген қарыздың ең үлкен кемшілігі – пайыздың өсіп келуі, өйткені айыппұлдар іске қосылады және кешіктірілген пайыздар жиналады.
Қаржылық тәуелсіз адам болу үшін не істеу керек?
Бұрын көптеген бай адамдар талай қарызға батқан. Егер олар жағдайын түзеп, жетістікке жете алған болса, біздің оқырманның олардан қаншалықты қай жері кем? Олар қаржылық сауаттылық құралдарын қолданды және ақшамен жұмыс істей алды.
- Жағдайды талдау. Қарыз алушы қандай жағдайға тап болмасын, бірінші кезекте адамның неге қарызы бар екенін талдау керек? Нақты жағдайда не істеуге болады? Шығындарыңыздың есебін жүргізу және сатып алуды жоспарлау да маңызды.
- Жинақтауды қалыптастыру. Егер адам ай сайын кем дегенде белгілі бір мөлшерде ақша жинаса, онда уақыт өте келе ол лайықты капиталды қалыптастырады. Мұндай «қаржылық жастық» кредиттерден ең жақсы алдын-алу болады. Сондай-ақ, қаржы мамандары қарызды өтеу үшін барлық ақшаларын беруге кеңес бермейді. Өйткені бұл теріс салдарға әкеледі. Борышкер өзінің барлық қаражатын кредитордың шотына береді, содан кейін ақшасыз қалады. Өмір сүруге ақша қалмайды және қайтадан қарызға батуға тура келеді.
- Қажеттілік бойынша өмір сүру. Мысалы қызыл уылдырықты қарыз алған ақшаға сатып алмаған жөн, әйтпесе ертең макарон да болмайды. Біздің заманымыздың проблемасы – көптеген адамдар әдемі өмір сүргісі келеді. Бірақ оған қаражат жетіспейді және кредит алуға тура келеді. Осылайша, әл-ауқаттың көрінісі жасалады. Сондықтан қаржылық мүмкіндіктеріңізді біртіндеп кеңейтіп, өзіңізге көбірек мүмкіндік берген дұрыс.
- Табыс деңгейін арттыру. Адамның ақша ағыны неғұрлым көп болса, қарыз өтеу және өзі үшін көбірек қаражат оңайырақ болады. Табысыңызды қалай арттыруға болады:
- Жұмыс берушімен жалақыны көтеру туралы сөйлесу.
- Қызмет саласын өзгерту.
- Қосымша жұмысқа орналасу.
Әркім сәттілікке лайық және әркімнің бақытты, бай өмір сүруге мүмкіндігі бар. Ұзақ ойланбау керек, әрекет ету керек, сонда ғана нәтиже болады. Қарыздарыңызды тез жауып, толық кеудеңізбен дем алыңыз.